05 август 2025
• од Станча Јаќимовски
Од 1 септември 2025 година, Европската Унија ќе ја забрани продажбата и употребата на гел-лакови и други UV-отврднувачки козметички производи кои содржат триметилбензоил дифенилфосфин оксид (TPO). Одлуката е донесена поради научни истражувања кои покажуваат дека оваа хемикалија претставува ризик за човековото здравје.
TPO е честa состојка во производите за маникир, каде што служи како фотоиницијатор — активна супстанца што реагира на UV или LED светлина за да го зацврсти лакот. Благодарение на него, гел-лаковите се сушат брзо и траат долго, што го прави популарен избор во салоните и домашните сетови за гел-маникир.
Сепак, Европската комисија уште во мај 2025 ја додаде оваа состојка на листата на забранети материи во козметиката, поради тоа што може да влијае негативно на плодноста, да го наруши хормоналниот баланс и да предизвика репродуктивни нарушувања. Дополнително, Европската агенција за хемикалии (ECHA) го класифицираше TPO како потенцијален предизвикувач на кожни алергии и ризик за репродуктивното здравје.
Сите салони за убавина и дистрибутери во ЕУ ќе мора најдоцна до 1 септември да престанат со употреба и продажба на производи кои го содржат овој хемикал. Многу европски производители веќе ги преформулираа своите производи и ги означуваат како „без TPO“ на етикетите.
Освен во козметиката, TPO се користи и во стоматолошки материјали, 3D печатење, индустриски лепила и печатарски технологии. Сепак, новата регулатива се однесува исклучиво на производите кои доаѓаат во директен контакт со крајните потрошувачи.
Целта на мерката е заштита на здравјето на потрошувачите и професионалците кои редовно работат со овие производи.