22 октомври 2025
• од Тодор Вангелов
Годишната голема нуклеарна вежба на НАТО „Steadfast Noon“ влегува во својата завршна фаза во Холандија, со посебен акцент на заштитата на оружјето пред неговата можна употреба.
Вежбата започна на 13 октомври и вклучи 71 авион од 14 земји членки на НАТО. Главниот дел од маневрите се одвиваше во Северното Море, далеку од границите на Русија и Украина, и ги опфати воените бази во Белгија, Британија, Данска и Холандија.
Активностите се одвиваат во услови на зголемена безбедност во Европа, поради серија инциденти со беспилотни летала кои го прекршиле воздушниот простор на неколку земји — дел од нив приписани на Русија.
„Долго време не зборувавме јавно за ова, но време е да го направиме тоа. Сме сведоци на постојана реторика од Русија. Ова не е закана — ова е демонстрација дека сме подготвени да дејствуваме секој ден,“ изјави полковник Даниел Банч, шеф на нуклеарните операции на НАТО.
Иако бомбардери и ловци способни да носат нуклеарни боеви глави полетуваа од писти во неколку земји, не беа користени нуклеарни оружја или вистинска муниција.
Според потполковник Брам Верстег, командант на 312-та ескадрила на холандското воено воздухопловство, оваа вежба има и психолошка димензија:
„Мораме ментално да ги подготвиме пилотите кои ја извршуваат мисијата на тактичко ниво. Станува збор за повеќестепен процес и само специјално обучени екипажи можат да учествуваат. Ова е специјална мисија во рамки на НАТО и во рамки на холандското воздухопловство.“
САД и Велика Британија, со своите нуклеарни сили, остануваат клучен дел од стратегиското одвраќање на Алијансата. Франција исто така поседува нуклеарно оружје, но не е членка на нуклеарната група за планирање на НАТО.
Иако сценаријата на вежбата не се објавени, официјалните лица на НАТО истакнаа дека вежбата не е насочена против конкретна држава и не е поврзана со тековните меѓународни случувања.
САД обезбедија авиони F-35 способни за носење конвенционално и нуклеарно вооружување, како и авиони за дополнување гориво и други летала за поддршка. Финска и Полска исто така испратија ловци. Дополнително, беа користени системи за електронско војување, извидување и разузнавање.
Декларацијата од Самитот во Вашингтон минатата година нагласува дека „фундаменталната цел на нуклеарната способност на НАТО е да го зачува мирот, да спречи уцена и да одврати агресија“.
„Сè додека постојат нуклеарни оружја, НАТО ќе остане нуклеарна алијанса,“ се наведува во документот.
Шефот на Директоратот за нуклеарна политика на НАТО, Џејмс Стокс, изјави дека и покрај жешката реторика на Кремљ, не е забележана промена во руската нуклеарна поставеност во последниот период.
Тој потенцираше дека Русија не е фокус на оваа вежба, но НАТО внимателно ги следи активностите на Москва, вклучително и користењето на ракети со двојна намена во Украина — кои потенцијално би можеле да носат нуклеарни боеви глави.
Вежбата Steadfast Noon ќе заврши на 24 октомври.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден