04 август 2025
• од Станча Јаќимовски
Германија, која во минатото често играше улога на балансер во европските дебати за миграцијата, сега презема водечка улога во заострувањето на политиките на Стариот континент. Под раководството на новиот канцелар Фридрих Мерц, Берлин драматично ја промени својата позиција и стана еден од главните промотори на рестриктивни мерки против мигрантите.
Европската унија се подготвува да воведе серија строги реформи во миграционата политика, вклучувајќи брзо разгледување на барањата за азил, депортации во трети земји и поставување на процедури надвор од границите на Унијата. Претставници на повеќе држави – Австрија, Данска и Полска – веќе го поздравија новиот ангажман на Германија.
„Германија води некои од најважните разговори по ова прашање“, изјави данскиот министер за миграција Кааре Дјубвад. „Среќни сме поради тоа.“
Симболичен за овој пресврт беше состанокот организиран од германскиот министер за внатрешни работи, Александер Добриндт, на највисокиот врв во Германија – Цугшпице. Таму се сретна со колеги од земји со ригидна миграциона политика. Врвот, на кој се наоѓа златен крст, испрати силна симболика – порака дека Германија повеќе не ја кочи реформата, туку ја предводи.
Од Европската комисија стигнаа позитивни реакции. „Ако Германија се ангажира повеќе, ќе напредуваме побрзо“, изјави еврокомесарот за миграција Магнус Брунер. „Задоволни сме што Берлин ја поддржува нашата агенда.“
Сепак, новата стратегија предизвикува тензии и внатре во германската коалиција. Иако дел од строгите мерки започнаа уште за време на претходната влада на Олаф Шолц, кабинетот на Мерц отиде чекор понатаму – со суспензија на програмата за обединување на семејства за илјадници мигранти, како и прекин на преселбата на загрозени Авганистанци.
Овие потези доаѓаат во сенка на растечкото влијание на крајнодесничарската „Алтернатива за Германија“ (AfD), која веќе е најголемата опозициска сила во Бундестагот.
„Со години Германија беше бранител на поствоениот систем за азил“, вели Равена Зост од Институтот за миграциска политика. „Сега, кога и Германија се приклучи кон тврдата линија, рамнотежата во Европа се поместува надесно.“
И покрај новата насока, владината коалиција не е единствена во ставовите. Социјалдемократите (SPD), коалицискиот партнер на Мерц, веќе изразуваат резерви. Пратеничката Раша Наср вели: „Во нашата пратеничка група нема никој што е фан на безбедносно ориентираните политики, особено кога станува збор за миграцијата.“
Очекувањата се дека есента ќе биде турбулентна, кога ќе се разгледуваат нови мерки – како проширување на листата на „безбедни земји“ за депортација и ограничување на правната помош за мигрантите кои треба да бидат протерани.
„Ова ќе биде една од најтешките теми во коалицијата“, предупредува Викторија Ретиг од Германскиот совет за надворешна политика. Според неа, можно е идните европски одлуки во оваа област да бидат одложени поради несогласувањата во Берлин.
Иако бројот на барања за азил опаѓа, и понатаму е висок од историска перспектива. Германија, со својот нов курс, не само што ја менува сопствената политика, туку и го редефинира европскиот пристап кон миграцијата. Со тоа што повеќе не игра улога на медијатор меѓу југот и северот, туку зазема страна, Берлин го редефинира своето влијание во Унијата.
Промената е јасна: Германија повеќе не е кочница – таа е моторот на новата, поостра, европска миграциска политика.