17 септември 2025
• од Станча Јаќимовски
Јавноста во Северна Македонија со големо внимание ги следи двата судски процеси против лекари од Клиниката за радиотерапија и онкологија во Скопје, по новинарските истражувања кои открија дека на пациентите им била давана несоодветна терапија, а дел од лековите биле препродавани нелегално во странство.
Скандалот изби во 2023 година, кога неделникот Фокус објави серија истражувања за злоупотреби на Клиниката. Веднаш по обелоденувањето, започна кривична истрага која резултираше со обвиненија против четворица лекари и еден финансиски директор.
Првиот процес започна во јули 2025 година. Обвинителството тврди дека меѓу 2018 и 2022 година лекарите применувале несоодветен начин на лекување кај 29 пациенти, спротивно на онколошките протоколи. Според обвинението, им биле препишувани терапии кои сериозно го нарушиле нивното здравје, а повеќето пациенти починале.
Во вториот процес, доктор Никола Васев и финансискиот директор Нехат Нухи се обвинети за измама и проневера. Тие, според обвинението, преку фиктивни тендери прибавувале лекови, ги криеле и ги продавале за кеш, при што буџетот бил оштетен за речиси 36 милиони евра.
Фокус објави примери каде наместо реална терапија пациентите добивале физиолошки раствори. Во дел од случаите, иако во документацијата пишувало дека е спроведено лекување, терапија воопшто не била дадена.
Лекари и медицински сестри, според истрагата, креирале фиктивни историји на починати пациенти, додека украдените лекови завршувале кај странски пациенти.
Обвинети се четворица онколози: директорот Васев, д-р Мери Пешевска од Одделот за дојка, како и д-р Симонида Црвенкова и д-р Драган Јакимовски од Одделот за бели дробови. Тие се во притвор од јануари 2024 година.
Главниот обвинител Љупчо Коцевски во мај 2025 година соопшти дека биле обезбедени експертски медицински извештаи од Србија и Словенија, со цел да се гарантира непристрасност. Од 65 анализирани историји на пациенти, во голем дел било утврдено дека терапиите не биле дадени во согласност со протоколите.
Иако судењето започна во јули, беше одложено за септември поради отсуство на еден од обвинетите. Судијката Снежана Марковска ги одби приговорите на одбраната против експертизите од Словенија и Србија.
Во воведните излагања, д-р Никола Васев изјави дека не се чувствува виновен. Д-р Мери Пешевска, пак, призна вина, велејќи дека во неколку случаи оставала печат и лозинка достапни на колегите и на интерните, со цел да се забрза процедурата.
„Совесно и одговорно тврдам дека печатот беше на пулт, лозинката во системот ја оставив, иако знаев дека тоа е ризично. Прифаќам вина,“ рече Пешевска.
На судењето сведочеше и Јулија Мациеска, мајка на починатата пациентка Адријана Начевска. Таа изјави дека ќерка ѝ почнала терапија во септември 2020 година и дека здравствената состојба ѝ се влошила токму откако започнала со имунотерапија.
„Ќерка ми не почина од рак на дојка, ја убија со тие хемикалии,“ рече Мациеска.
Случајот прв го откри новинарката Ирена Мулачка од Фокус, која за својата серија текстови ја доби првата ЕУ-награда за истражувачко новинарство. Таа и во интервјуа нагласуваше дека институциите мора да го спречат повторувањето на вакви злоупотреби.
„Дали овој скандал конечно ќе донесе промени во македонското здравство – времето ќе покаже. Но лекарите мора да работат за пациентите, а не за профит,“ напиша таа во своја колумна.
По обелоденувањето на скандалот во 2023 година, во Скопје се одржаа неколку протести на кои граѓаните бараа правда за жртвите на Онкологија. Судските процеси, според јавноста, се тест за довербата во правосудниот систем и за способноста на државата да се справи со злоупотребите во здравството.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден