СДСМ: Кога културното наследство ќе стане бизнис план – тоа веќе не е култура, туку пазар

Во време кога општествените вредности се подложени на се поголем притисок од економските интереси, новата изјава на министерот за култура, Зоран Љутков, предизвика бурна реакција во јавноста. Предлогот културното наследство да се препушти на бизнис секторот преку јавно-приватни партнерства (ППП) не е само спорен — тој е длабоко загрижувачки.

Културното наследство не е стока. Не е недвижност наменета за експлоатација, ниту парче земја за нови инвестиции. Тоа е духовната основа на еден народ, сведоштво за неговата историја, вредности и идентитет. Секоја зграда, секој споменик, секој фрескоживопис е дел од колективната меморија. Кога тие елементи ќе се третираат како деловна зделка, културата престанува да биде култура — таа станува пазарна роба.

Овој пристап не произлегува од незнаење. Тоа е идеолошка позиција што носи сериозни последици. Кога пазарот станува главен критериум за тоа што вреди да се зачува и негува, се губи суштината. Ќе останат ѕидовите, но ќе исчезнат приказните. Ќе добиеме туристички атракции без душа, музеи без порака и споменици без значење.

Господине Љутков, културното наследство не се „оправува“ со ППП. Не се чува со приватен капитал. Се зачувува со љубов, со знаење, со посветеност и визија. Неопходно е да се разбере дека културното наследство не е само трага од минатото, туку жива врска со идентитетот и духовниот континуитет на еден народ.

Да го штитиш културното наследство значи да ја штитиш душата на заедницата. Да обезбедиш право на сеќавање, на постоење, на иднина. Тоа не е прашање на профит – тоа е прашање на вредност.

Ако оние што ја водат културната политика не го разбираат ова, тогаш тие не треба да ја водат. Зашто културата не е маркетинг. Таа е сè што сме – и сè што треба да остане по нас.