Полнa нула за високото образование: Македонија не постои за светската наука

TEMU

#1 Најпродаван артикл

Сет од 5 парчиња заштитник на кабли, прекривка за заштита на кабли од ТПУ, додатоци за заштита на кабли, без батерија, за мобилни телефони, комплет за заштита на податочни линии

4.8 (10276)

54 ден

-73%

206 ден

Купи сега

МАКЕДОНИЈА

Полнa нула за високото образование: Македонија не постои за светската наука

16 август 2025

• од Станча Јаќимовски

И годинава, ниту еден македонски универзитет не се најде на престижната Шангајска листа (Академско рангирање на универзитетите во светот). Веста сама по себе не изненадува, бидејќи домашното високо образование одамна се соочува со системски слабости, но таа уште еднаш потсетува на длабоката потреба од суштински реформи.

Регионалниот контраст

Фактот дека универзитетите од соседството редовно се појавуваат на оваа ранг-листа ја нагласува изолацијата на македонското високо образование.

Универзитетот во Белград е рангиран на позициите 401–500,
Универзитетот во Љубљана меѓу 501–600,
Атинскиот и Солунскиот универзитет исто така во групата 501–600,
Универзитетот во Загреб на позициите 601–700.

Ова покажува дека во регионот постои сериозна научна продукција и инвестиција во истражување, додека македонските институции остануваат невидливи на глобалната академска карта.

Зошто Македонија е отсутна?

Неколку клучни причини се наметнуваат:

Недостаток на инвестиции во истражување – државата издвојува минимални средства за научни проекти и лаборатории.
Слаба меѓународна видливост – публикациите на македонските научници ретко стигнуваат до врвни списанија со висок импакт фактор.
Политизација и клиентелизам – универзитетите честопати се бојно поле за партиски влијанија наместо независни академски центри.
Одлив на кадар – младите и амбициозни истражувачи заминуваат во странство, каде што добиваат подобри услови за работа и развој.

Последици од невидливоста

Отсуството од Шангајската листа не е само симболичка штета. Тоа има директни импликации:

се намалува привлечноста на македонските универзитети за странски студенти,
дипломите тешко конкурираат на глобалниот пазар,
економијата останува без врска со современиот научен напредок.

Потреба од стратегија, не козметика

Доколку Македонија навистина сака да се приближи до меѓународните стандарди, потребни се сериозни и долгорочни политики:

значително зголемување на буџетот за наука и истражување,
создавање на центри за извонредност во конкретни области каде постои капацитет,
јакнење на критериумите за избор и напредување на академски кадар,
меѓународна соработка и мрежи со водечки институции.

Без овие чекори, секоја следна Шангајска листа ќе нè потсетува на истата реалност – Македонија е надвор од глобалната академска мапа.