Населението во Северна Македонија опаѓа: Аларм за сиромаштијата

Северна Македонија се соочува со сериозни демографски и социјални предизвици кои ја загрозуваат иднината на државата. Според најновата анализа на УНИЦЕФ, детската популација во земјата е намалена за дури 18% во периодот од 2011 до 2023 година. Причината за ова намалување е ниската стапка на наталитет, која во 2022 година изнесувала само 1,5 деца по жена — значително под нивото од 2,1 потребно за одржување на популацијата.

Покрај тоа, трендовите на иселување, особено кај младите на возраст од 20 до 39 години, дополнително ја влошуваат демографската слика. Многу млади заминуваат во потрага по подобри економски можности и повисок животен стандард во странство, посочува Силвија Киаручи од УНИЦЕФ.

Иако смртноста кај новороденчињата е значително намалена — од 5,2 на 1.000 живородени во 2016 година на 1,8 во 2023 година — ова е само делумна светла точка. Смртноста кај децата под пет години се намалила на 2,7 на 1.000 живородени, но и понатаму останува под просекот на регионот и Европската Унија.

Особено алармантна е состојбата на ромските деца, кои живеат во најлоши услови и се соочуваат со дискриминација во речиси сите сфери на животот. Од Антикорупциската комисија потврдуваат дека имаат добиено десетици претставки за неможност за усвојување детални урбанистички планови што директно ги засегаат овие заедници.

На ова се надоврзува и грижата за квалитетот на образованието. Националните и меѓународни проценки покажуваат пад на постигнувањата, особено во основните предмети. На меѓународниот тест PISA, само 34% од учениците достигнале најниско ниво 2 во математика, 26% во читање и 35% во науки — резултати кои се значително под меѓународниот просек.

Овие податоци ја наметнуваат потребата од итни и сеопфатни мерки за подобрување на условите за живот на децата, поддршка на младите и темелна реформа на образовниот систем. Без вакви чекори, Северна Македонија ризикува уште поголем демографски пад и натамошно влошување на социјалната слика.