Михајло Апостолски – херој на отпорот или мајстор на приспособување?

TEMU

#1 Најпродаван артикл

Сет од 5 парчиња заштитник на кабли, прекривка за заштита на кабли од ТПУ, додатоци за заштита на кабли, без батерија, за мобилни телефони, комплет за заштита на податочни линии

4.8 (10276)

54 ден

-73%

206 ден

Купи сега

МАКЕДОНИЈА

Михајло Апостолски – херој на отпорот или мајстор на приспособување?

08 август 2025

• од Гоце Кически

Во македонската историја, името на Михајло Апостолски е врежано како симбол на антифашистичката борба и командант на партизанското движење во Македонија. Но, нови согледувања од архивите откриваат слоеви на неговата биографија кои не се вклопуваат во официјалната слика што со децении се пренесува.

Меѓу документите од времето на Втората светска војна се појавува едно писмо потпишано од полковник Лукаш, привремен началник на Генералштабот. Во него се препорачува Михајло М. Апостолов, тогашен офицер од поранешната југословенска војска, да биде вработен во Дирекцијата на Бугарските државни железници, на станицата во Скопје. Наместо гонет „непријател“, тој во документот е предложен за работа во институција под директна контрола на тогашните бугарски власти.

Уште поинтригантен е друг архивски запис, во коj таткото на Апостолски го декларира како Бугарин – чекор со кој, според документите, обезбедил помилување. Оваа постапка тешко се вклопува во подоцнежниот негов имиџ на бескомпромисен борец против бугарската окупација.

Се наметнува прашањето – дали Апостолски бил човек со цврсти идеали или прагматичен играч, подготвен да ја менува својата лојалност во зависност од околностите? Историјата познава личности кои, под притисок на времето, се прилагодувале за да преживеат или да ја зачуваат својата позиција. Но кога станува збор за фигури прогласени за национални херои, јавноста заслужува да ја чуе целата приказна – и славната и противречната.

Во време кога архивите се сè поотворени, улогата на новинарите и историчарите е да ги истражуваат овие несогласувања, не за рушење на споменици, туку за расчистување на маглата меѓу митот и фактите. Зашто само вистината, колку и да е непријатна, може да ја заштити историската меморија од искривување.