09 ноември 2025
• од Станча Јаќимовски
Населението на Северна Македонија забрзано старее, а бројот на млади луѓе во земјата се намалува. Според најновите статистички податоци, над 200 населени места се веќе целосно напуштени, а стотици други имаат помалку од десет жители. „Северна Македонија е старица од 76 години“, вели статистичарот Дончо Герасимовски, опишувајќи ја состојбата на нацијата преку метафора која зборува многу за реалноста денес.
Сѐ поголем дел од населението е во повозрасна група над 60–65 години. Додека во повеќето земји околу 12% од граѓаните припаѓаат на оваа категорија, во Северна Македонија овој процент се приближува кон 20%.
Податоците покажуваат дека во периодот 2002–2021 година, бројот на работоспособни граѓани се намалил за 171.317 лица, или 12,4%, додека бројот на луѓе над 65 години пораснал за 17,2%. Денес во земјата живеат 51 лице постаро од 100 години.
Герасимовски укажува дека во многу места веќе со години не се родило ниту едно дете. За 15 години, бројот на ученици во основното образование се намалил за 50.000, а во средното за 30.000. Од 2019 година населението почнало континуирано да се намалува – раѓањата опаднале за над 5000, а смртноста се зголемила за околу 3500 лица годишно.
Секое лето илјадници Македонци заминуваат на сезонска работа во странство, а многумина никогаш не се враќаат. „Младите заминуваат, стручњаците заминуваат – а ние сме во сѐ полоша состојба“, предупредува Герасимовски. Недостасуваат работници и професионалци во повеќе области, а пазарот на трудот не може да ги задоволи потребите.
Во 2002 година имало 147 ненаселени села, а денес бројката достигна 205. Дополнителни 218 населени места имаат помалку од десет жители. Ако оваа тенденција продолжи, многу региони ќе се соочат со целосно исчезнување на руралните заедници.
Точни податоци за бројот на иселени не постојат, но според проценките на Евростат, ООН и Светската банка, повеќе од 700.000 граѓани ја напуштиле Северна Македонија. Герасимовски забележува дека во минатото работниците се враќале дома по краток престој во странство, но денес ретко кој се враќа.
„Се движиме кон тоа во странство да има повеќе Македонци отколку во Северна Македонија“, вели тој со загриженост.
Слични демографски предизвици постојат и во Бугарија, Албанија, Србија, Хрватска и Словенија. Бугарија губи околу 100.000 жители годишно, а Албанија веќе изгубила околу еден милион луѓе. Станува збор за регионален феномен што го зафаќа целиот Балкан, каде што младите ја бараат својата иднина надвор од границите на своите земји.
Северна Македонија се соочува со сериозна демографска и социјална криза. Стареењето на населението, ниската наталитетна стапка и масовното иселување ја претвораат државата во „старица од 76 години“. Без брзи мерки за поддршка на младите, развој на економијата и враќање на дијаспората, иднината на земјата би можела да стане уште понеповолна.
Поминаа 72 часа – Орце не го исчисти Скопје, населбите се потонати во ѓубре
Бугарски аналитичар со остра анализа: С. Македонија работи против своите интереси
Пратеничка од Влен: „Беким Сали ќе биде премиер на Албанците во Македонија“
Насер Селмани: Албанските гласачи беа притиснати и манипулирани на изборите
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

